Autor: Michał Ogórek

Samochody elektryczne przebyły długą drogą od czasu ich wynalezienia do dnia dzisiejszego. Jakie technologie się w nich obecnie stosuje i co niesie nam przyszłość?

Samochody elektryczne kiedyś i dzisiaj

Wbrew temu, co mogłoby się wydawać, samochody elektryczne nie są najnowszym osiągnięciem techniki. Tak naprawdę napęd elektryczny został zastosowany wcześniej niż spalinowy. Pierwszy pojazd elektryczny powstał w latach 30-tych XIX wieku, opracowany w Aberdeen przez Roberta Andersona. Do końca XIX wieku to właśnie elektryczny napęd był tym dominującym, ponieważ silniki spalinowe znajdowały się dopiero we wstępnej fazie wdrażania. Jedyną alternatywą pozostawał więc silnik parowy, ma on jednak słaby wskaźnik relacji mocy do wagi.

W latach 1896-1912 samochody elektryczne przeżywały swój złoty okres, który jednak szybko się skończył. Do szerokiego użytku wkroczyły auta spalinowe, wypierając pojazdy elektryczne i ograniczając ich zastosowanie do wąskich nisz.

Co sprawiło, że po prawie stu latach samochody elektryczne zaczęły powracać do łask? Przede wszystkim przysłużyła się temu nowa technologia produkcji baterii. Mowa oczywiście o akumulatorach litowo-jonowych, które są obecnie najbardziej zaawansowaną technologią umożliwiającą optymalny czas ładowania w stosunku do zasięgu pojazdu.

Samochody elektryczne w Polsce

Czy samochody elektryczne zdominują rynek motoryzacyjny? Na razie jeszcze się na to nie zanosi. W każdym razie na pewno nie w Polsce – po naszych drogach obecnie jeździ tylko trochę ponad 10 tys. samochodów elektrycznych i hybryd plug-in. Wprawdzie coraz więcej Polaków deklaruje zamiar kupna elektrycznego auta, jednak na przeszkodzie stoją rozliczne niedogodności, z jakimi kierowcy marzący o elektrycznym pojeździe muszą się borykać – to wysokie ceny, stosunkowo nieduży zasięg samochodów i niedostatek stacji ładowania.

Krokiem w stronę zmiany tego stanu rzeczy jest ustawa wspierająca rozwój elektromobilności, która obiecuje dopłaty. Będą one jednak przysługiwać jedynie indywidualnych klientom, a ci stanowią względnie niedużą część rynku nowych samochodów.

Samochody elektryczne – najnowsze rozwiązania

Przed samochodami elektrycznymi jeszcze daleka droga. Nie tylko pod względem ich upowszechnienia, ale także stosowanych technologii. Problemem są akumulatory. Sceptycy od dawna podkreślają, że ich produkcja jest na tyle szkodliwa dla środowiska, że stawia pod znakiem zapytania rzekomą ekologiczność elektrycznych pojazdów. Najnowsze badania wykazują, że jest w tym wiele prawdy. Produkcja akumulatorów pochłania dużo energii, co skutkuje intensywną emisją dwutlenku węgla, a także zasoby rzadkich metali, występujących tylko w kilku miejscach na świecie.

Konieczne jest więc znalezienie nowych rozwiązań. Wygląda na to, że jest do możliwe do osiągnięcia. W przypadku Volkswagena ID.3 udało się o jedną trzecią obniżyć emisję CO2 potrzebną do wyprodukowania akumulatora. Oprócz tego wdrażane są na coraz szerszą skalę technologie skutecznego recyklingu zużytych akumulatorów z samochodów elektrycznych – stają się one źródłem do odzyskania surowców używanych przy produkcji nowych akumulatorów.

Volkswagen przoduje zresztą też pod innymi względami. Chodzi tu między innymi o nowe, trwalsze i lżejsze baterie, dzięki którym – takie przynajmniej są założenia – w przypadku elektrycznych samochodów z rodziny ID ma wystarczyć tylko jedno ładowanie na tydzień. Wallbox ma zapewnić prąd o mocy 11 kW, co pozwala naładować samochód do pełna w nocy. W przypadku nadmiaru energii system ma zwrócić ją do sieci.

Przy wyborze samochodu warto zastanowić się uważnie nad typem silnika. Jaki lepiej się sprawdzi? Czy wybrać silnik Diesla, czy może lepiej zdecydować się na benzynowy?

Diesel a benzyna – jakie koszty?

Jakie są koszty eksploatacji poszczególnych silników? Jeżeli porówna się poziom spalania, okaże się, że silnik Diesla ma tu przewagę i spala nawet do 25% mniej paliwa niż benzynowy. Ale przecież koszty paliwa to nie jedyne wydatki przy eksploatacji silnika. Diesel jest górą, gdy bierze się pod uwagę kwestią spalania, ale już jeśli chodzi o naprawy, to silnik benzynowy jest bardziej korzystny. Prace naprawcze silnika benzynowego pochłaniają mniej pieniędzy.

Diesel a benzyna – wady i zalety

Ale kwestia kosztów nie jest jedyną, jaką powinniśmy wziąć pod uwagę, rozważając wybór silnika. Na przykład może mieć znaczenie to, że Diesel nagrzewa się znacznie wolniej niż silnik benzynowy. To może robić różnicę w temperaturze wewnątrz samochodu podczas mroźnych, zimowych miesięcy, szczególnie wtedy, gdy pojazd jest wykorzystywany na stosunkowo krótkich trasach.

Jeżdżąc samochodem z silnikiem Diesla trzeba też zwracać dużo większą uwagę na jakość paliwa, po które sięgamy. To znacznie ważniejsze niż w przypadku silników benzynowych. Oprócz tego diesle gorzej znoszą gwałtowną wymianę biegów. Zdecydowanie lepiej natomiast sprawdza się w ich przypadku hamowanie za pomocą silnika.

Diesel za to dobrze się spisuje, gdy szybciej wskakuje się na wyższe obroty, dlatego jest dobrym silnikiem dla kierowców preferujących dynamiczną jazdę. Jednak Diesel wymaga przy tym większej troski o higienę silnika.

Po uruchomieniu należy chwilę odczekać, zanim ruszymy. To pozwoli rozprowadzić zimny jeszcze olej po układzie napędowym. Po dłuższej jeździe natomiast taki silnik jest bardzo rozgrzany, dlatego powinno się odczekać przynajmniej pół minuty, zanim się go wyłączy. Zaniedbanie tego sprawi, że wciąż obracająca się turbosprężarka będzie pracować bez odpowiedniego smarowania, a co za tym idzie – szybciej się zużywać.

Diesel czy benzyna – który silnik lepszy?

Wybór silnika powinien być uwarunkowany tym, w jakich warunkach będziemy użytkowali samochód. Diesel może być lepszym rozwiązaniem w sytuacji, gdy potrzebujemy pojazdu do ciężkiej pracy i częstych wyjazdów w dalekie trasy. Jeżeli natomiast będziemy jeździć głównie na krótkich dystansach, dieslowskie silniki tracą rację bytu, ponieważ w takich warunkach łatwiej o ich awarię. Zatem jeśli będziemy autem jeździć głównie po mieście, dojeżdżać do pracy czy na zakupy, silnik benzynowy sprawdzi się lepiej.

Jest jeszcze jedna kwestia, o której warto wspomnieć. Inwestycja w silnik Diesla może nie mieć przyszłości, ponieważ wiele wskazuje na to, że tego typu silniki będą powoli wycofywane z rynku. Ich sprzedaż systematycznie spada z roku na rok, zmniejsza się również ich oferta. Obecnie już tylko co czwarty nowy samochód kupiony w Polsce jest obecnie modelem z silnikiem Diesla.

To dlatego, że wciąż zaostrzają się wprowadzane przez Unię Europejską normy dotyczące emisji spalin. Silniki Diesla silnie produkują toksyczne substancje, dlatego też znajdują się na czarnej liście UE i prawdopodobnie będą wycofywane.